Vier verschillende leiderschapsstijlen

Leiderschap komt in vele stijlen voor. Wanneer je de managementliteratuur er op naleest, dan zie je dat aan leiderschap hele specifieke kwalificaties worden toegedicht. Een leider is iemand die kan inspireren. Iemand die een duidelijke visie heeft op de toekomst van het bedrijf en die voor anderen  de weg kan wijzen. Het gaat er bij medewerkers echter niet alleen om ‘wat de baas in huis heeft’, het gaat er ook om ‘hoe de baas het brengt’. Dan praten we over ‘gedrag’; de manier waarop iemand met zijn omgeving omgaat. In dit, en de komende vier artikelen, wordt ingegaan op het gedrag van u als leider. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen vier leiderschaps gedragsstijlen. In dit artikel wordt iedere stijl, met zijn voor- en nadelen, beschreven.


De gele leiderschapsstijl

Ben ik een gele leider?
Wellicht bent u benieuwd of u een gele leider bent of van het gele leiderschapsgedrag iets in u heeft. Het beste kunt u dat toetsen aan uw eigen gevoel en uw persoonlijke gedachten, want elk van 
de vier leiderschapsstijlen heeft zijn eigen specifieke reacties. Een gele leider houdt er de volgende gedachten op na:
ik wou dat iedereen net zo optimistisch was als ik
ik hou erg van plezier en ik bouw graag een feestje
wie zou ik eens kunnen opzoeken?
er zijn zoveel dingen die ik zou willen doen
wat zijn er toch veel saaie mensen
Gele leiders zijn altijd optimistisch, ook wanneer er grote problemen 
op hun pad komen. Ze houden ervan de zaken vanuit een zonnig perspectief te bekijken. Daar zit hun kracht. Wanneer u zich in deze beschrijving herkent dan heeft u zeker een grote hoeveelheid geel leiderschap in u.


Waarom bent u prettig als gele leider?
Uw optimisme is al genoemd. Daarnaast bent u voor velen een prettige leider omdat u graag met mensen omgaat. Uw mensen zullen zich snel prettig voelen in uw omgeving. De kans is groot dat uw mensen u als een charismatisch leider zien.U heeft een heldere visie en beslist geen gebrek aan ideeën. U bent niet bang voor het nemen van risico’s, althans dat laat u niet gauw blijken. Daarnaast bent u een mens met veel verschillende interesses. U pakt veel zaken aan en u wilt daarbij graag uw invloed gebruiken om tot de gewenste uitkomsten te komen. Mensen kunnen uw stemming snel herkennen. U glimlacht van nature makkelijk en vaak. Over het algemeen heeft u een ontspannen houding en dat maakt het voor mensen heel makkelijk om u te benaderen. U bent ook een politiek dier dat in staat is op het juiste moment de juiste mensen te benaderen en te beïnvloeden. Mensen die wachten op optimisme en inspiratie- zullen uw leiderschap vrij snel herkennen en erkennen. Voor hen bent u een rots in de branding, een leider om te volgen.

Waarom bent u niet prettig als gele leider?
Gele leiders hebben zoveel interesses dat ze gewoonweg de tijd niet hebben om alles af te maken waaraan ze begonnen zijn. In die zin wordt een gele leider nogal eens ervaren als een chaoot. De meeste time management programma's worden verkocht aan mensen met veel geel gedrag. 
U bent al weer bezig met de volgende interessante contacten waardoor anderen het gevoel krijgen dat  u geen tijd meer voor hen heeft. Wanneer ze u daarop aanspreken kunt u heel geprikkeld reageren. Daarnaast bent u niet een van de best georganiseerde personen in de wereld. De 'post it' stickers zijn voor geel gedrag uitgevonden. In één op één contacten moet het meteen klikken want anders  verliest u al snel uw interesse in de ander. Uw uitgesproken (non-) verbale reactie kan door anderen als kwetsend worden ervaren. U bent geneigd veel beslissingen te nemen op basis van uw gevoel. Uw uitspraak 'het voelt niet goed' is door anderen soms lastig te begrijpen. 
U bent meer een generalist dan een specialist hetgeen betekent dat uw inhoudelijke kennis op een gespecialiseerd terrein niet altijd even diepgaand is. Een van uw angsten is om door uw omgeving te worden afgewezen. Daarom heeft  de neiging teveel rekening te houden met de meningen van anderen ook al weet u zeker dat u het bij het rechte eind heeft.

Hoe kunt u als gele leider uw effectiviteit vergroten
Er zijn drie zaken waarmee u vrijwel direct resultaat kunt boeken.
Organiseer!
Een betere organisatie van uw werk stelt u in staat om dingen af te maken. Het is voor uw omgeving soms niet mogelijk uw hoge tempo te volgen en alle onafgemaakte eindjes van uw werk aan elkaar te knopen. Houd rekening met een lager tempo van uw omgeving. Concentreer u op datgene waarmee u bezig bent en eis van uzelf dat u het werk dat u onderhanden heeft ook echt afmaakt. Een secretaresse met blauw gedrag (zie ander artikel) kan hieraan een uitstekende bijdrage leveren.

Denk om uw reactie naar anderen

U bent soms een flapuit en een prikkelbaar mens (omdat u teveel hooi op uw vork heeft). Reageer dat niet af op mensen die minder optimistisch zijn dan u. Of die iets minder risico durven nemen. Probeer hen niet over te halen door middel van een stortvloed aan woorden. Stel vragen om te achterhalen wat anderen belangrijk vinden en waarvan zij wakker liggen. Daardoor bent u beter in staat invloed op hen uit te oefenen.

Rebelleer niet

U houdt een hoog tempo aan. U kunt vele zaken tegelijk aan (ook al maakt u ze niet altijd af). Let op uw reactie wanneer u in een omgeving werkt die uw tempo moeilijk kan bijhouden. Ga niet rebelleren. Schop geen mensen tegen de schenen. Kom niet meteen met het volgende idee. Ook hier geldt: stel vragen en achterhaal waarom mensen u niet kunnen bijhouden. Soms zult u een tandje lager moeten schakelen om de gewenste resultaten te behalen.


Samenvatting
Leiders met geel gedrag zijn optimistisch en worden als charismatisch ervaren. Ze houden van mensen  en zullen er alles aan doen om mensen voor zich te winnen. De effectiviteit van deze leiders kan worden vergroot door een betere organisatie van hun eigen activiteiten en door meer vragen te stellen en minder te praten. Ook hun omgang met en aandacht voor mensen die hen minder interesseren is voor verbetering vatbaar. Dat vergroot hun acceptatie als leider en de kans van slagen voor hun plannen.


De groene leiderschapsstijl


Ben ik een groene leider?
Wellicht bent u benieuwd of u een groene leider bent of van het groene leiderschapsgedrag veel in u heeft. Het beste kunt u dat toetsen aan uw eigen gevoel en uw persoonlijke gedachten, want elk van de vier leiderschapsstijlen heeft heel specifieke kenmerken. Een groene leider houdt er de volgende gedachten op na:
 waarom houden ze bij besluitvorming geen rekening met de omgeving?
 ik ben het met veel mensen eens, maar ga toch mijn eigen gang
 hoe meer ze me opjagen, des te minder ga ik het - doen
 waarom zijn ze niet zo rustig als ik?
 resultaten behalen mag niet ten koste van de mensen gaan
Groene leiders zijn makkelijk in de omgang met mensen. Zij zijn goede luisteraars en kunnen zaken vanuit veel verschillende invalshoeken bekijken. Dat is een duidelijke kracht van hen. Wanneer u zich in deze beschrijving herkent, dan heeft u zeker veel groen leiderschap in u.


Waarom bent u prettig als groene leider?
Uw flexibele omgang met anderen is al genoemd. Die flexibiliteit is prettig omdat u daardoor voor anderen makkelijk te benaderen bent. U zult niet snel emotioneel of ongeduldig worden. U weet hoe u met mensen moet omgaan om hen op hun gemak te stellen. U laat hen uitpraten en hun verhaal doen. U zult zich in een team snel op uw gemak voelen, omdat u veel van mensen accepteert. U bent een fervent voorstander van consensus. U praat niet alleen over samenwerken, maar geeft daarin ook het goede voorbeeld. U houdt ervan mensen veel verantwoordelijkheden te geven. Leidraad daarbij zijn de waarden en normen die u belangrijk vindt. U focust - op ‘de juiste mens op de juiste plek’ en zult veel energie steken in de persoonlijke ontwikkeling van uw medewerkers. Niet omdat dat mode is, maar omdat u daarin gelooft. Mensen die wachten op samenwerking en een goede werksfeer zullen uw leiderschap vrij snel herkennen en erkennen. Voor hen bent u een rots in de branding, een leider om te volgen.


Waarom bent u niet prettig als groene leider?
U bent zelf het meest gebaat bij stabiliteit. U bent niet echt een voorstander van veranderen. U komt het best tot uw recht in een omgeving waarin routines en vaste processen naar een bekend resultaat leiden. Op mensen die de verandering wél zoeken, kunt u daardoor als weinig flexibel overkomen. Daarbij komt dat groene leiders hun onzekerheid vaak tonen door overgevoelig te zijn voor kritiek. U heeft de neiging algemene opmerkingen op uzelf te betrekken en deze te zien als een persoonlijke aanval. U schiet daarom eerder ‘in de verdediging’ dan noodzakelijk is. Dat heeft ook te maken met uw eigen onzekerheid en het feit dat groene mensen vaker dan anderen ‘een hekel hebben aan zichzelf’. U vindt sfeer en persoonlijke ontwikkeling van groter belang dan het resultaat. Daarom wordt door medewerkers van groene leiders vaak gezegd: ‘we weten onvoldoende welke doelen we moeten bereiken’. Het gemis aan prestatienormen kan voor een gevoel van onbehagen en angst zorgen bij medewerkers van groene leiders. ‘Wanneer wordt de afrekening op resultaat gepresenteerd?’


Hoe kunt u als groene leider uw effectiviteit vergroten?
Het voorgaande stukje goed gelezen? Er worden aandachtspunten in genoemd waarmee u uw impact en invloed op anderen kunt verbeteren en vergroten. En waardoor uw leiderschap effectiever wordt. Er zijn drie zaken waarmee u al op korte termijn resultaten kunt boeken:
Stel duidelijke doelen en deadlines
Uw team wil heldere doelen hebben om naar toe te werken. Dat geeft de duidelijkheid en zekerheid die medewerkers zoeken. Geef ze die doelen. Blijf daarnaast gebruik maken van uw inzicht in mensen en uw natuurlijke neiging om mensen te helpen die doelen te bereiken. Uw kracht daarin maakt het bereiken van de doelen zeker haalbaar.


Eerst denken, dan doen
U heeft de neiging bij alles meteen aan de slag te gaan. Uw wil om anderen te helpen is daarvan een belangrijke oorzaak. Geen slechte eigenschap, maar lang niet altijd effectief. Neem even de tijd om ‘de zaak te overdenken’ alvorens u aan de slag gaat. Stel ook prioriteiten voor uzelf en maak ‘to do’-lijstjes, zodat u ordening houdt in de dingen die gedaan moeten worden.


Beloon uzelf
Mensen met veel groen gedrag zijn over het algemeen te weinig trots op zichzelf. Je hoort hen vaak zeggen: ‘het is toch logisch dat ik……Een ander zou dat ook zo doen’. Ga er eens van uit dat wat u doet niet altijd logisch is, maar wel een prestatie die niet makkelijk door anderen gekopieerd kan worden. Geef uzelf eens een compliment. En leer complimenten van collega’s in ontvangst nemen. Dat is goed voor uw zelfvertrouwen als leider.


Samenvatting
Leiders met groen gedrag zijn samenwerkers en goede coaches die focussen op een goede werksfeer. Ze houden van orde en regelmaat en zullen er alles aan doen om mensen op de goede plek in de  organisatie te krijgen. De effectiviteit van deze leiders kan worden vergroot door een betere organisatie van hun eigen activiteiten en door duidelijkheid te scheppen in de doelen die bereikt moeten worden. Ze zouden wat minder aan zichzelf moeten twijfelen en wat meer op de voorgrond moeten treden wanneer de situatie hierom vraagt. Dat vergroot hun acceptatie als leider en de kans van slagen voor hun plannen.



De rode leiderschapsstijl


Ben ik een rode leider?
Wellicht bent u benieuwd of u een rode leider bent of van het rode leiderschapsgedrag veel in u heeft. Het beste kunt u dat toetsen aan uw eigen gevoel en uw persoonlijke gedachten. Want elk van de vier gedragsstijlen heeft heel specifieke reacties. Een rode leider (of gewoon iemand met rood gedrag) houdt er vaak een van de volgende gedachten op na:
 ik wil hier de baas zijn
 ik heb geen trek in die onzin, ik ga!
 waren mensen maar net zo direct als ik
 wat een gedraai, kunnen ze niet beslissen, wanneer gaan ze aan de slag?
 waarom laten mensen toch over zich heen lopen?
Daarnaast zult u weinig moeite hebben met het denken in resultaten en met het nemen van een besluit als het te behalen resultaat voor u helder is. Wanneer u zich in deze beschrijvingen herkent, kunt u er van uitgaan dat u veel rood leiderschapsgedrag in u heeft.


Waarom bent u prettig als rode leider?
In het algemeen worden aan rode leiders de volgende eigenschappen toegedicht:
 u bent in staat de leiding op u te nemen
 u bent onafhankelijk en vertrouwt op uzelf
 u gaat graag uitdagingen aan en neemt gemakkelijk besluiten
 u heeft lef, bent recht door zee en eerlijk
Mensen die houden van duidelijkheid, daadkracht en een no nonsens aanpak, zullen uw leiderschap erkennen en waarderen. Voor hen bent u een rots in de branding en een leider om te volgen.


Waarom bent u niet prettig als rode leider?
De dominantie in uw gedrag maakt u soms onprettig als leider en zorgt ervoor dat mensen zich in verlegenheid gebracht voelen. Voor sommigen verliest  hierdoor uw geloofwaardigheid. Daarbij gaat het om uw emotionele reacties die soms als zeer kort door de bocht worden ervaren (maar wellicht houdt iedereen zijn mond!). Zeker wanneer mensen niet doen wat u wilt, kunnen deze emoties snel opkomen en opspelen. Daarnaast is luistervaardigheid niet uw sterkste kant. U heeft altijd een oplossing, zonder altijd het hele verhaal van uw gesprekspartner te hebben gehoord.


Hoe kunt u als rode leider uw effectiviteit vergroten?
Nu niet denken: ja, ja, ze nemen me maar zoals ik ben! Want dat is wel een héél rode reactie. U wilt toch graag dat mensen op u reageren? En u bent toch recht door zee? Schik dan een klein beetje in, u zult er alleen maar meer resultaten mee behalen! Wat is het u waard om daarin te investeren als het succes en winst oplevert? Er zijn eigenlijk drie zaken die snelle resultaten zullen opleveren:
Leer vragen stellen in plaats van een mening te geven
Tel tot 10 wanneer u in gesprek bent met iemand die u het liefst in de rede zou vallen. Neem twee seconden om het besprokene samen te vatten. Stel eerst een verdiepende vraag over het aspect dat u wellicht niet helemaal begrijpt en dat daarom duidelijker moet worden (het liefst een waarom vraag). Kom dan pas met uw eigen mening.


Geef een ander een compliment
U bent tevreden met resultaten en een compliment is voor uzelf geen voorwaarde om goed te kunnen presteren. Andere mensen zitten anders in elkaar. Die hebben een compliment nodig om het gevoel te krijgen dat ze op de goede weg zitten. Dus ook al is het door u gewenste resultaat nog niet bereikt: wanneer de activiteiten wel in de goede richting gaan, complimenteer uw omgeving dan eens.


Neem ook eens genoegen met iets minder
Realiseer u dat u met uw prestatiedrang soms ver voor de muziek uit loopt. Uw scherpe blik ziet de dingen vaak glashelder. Vaak scherper dan uw omgeving. Maar altijd bij uw beoogde doel uitkomen zal niet lukken. Accepteer dat u niet altijd bereikt wat u wilt zonder uq ambities overboord te gooien. dat maakt het leven een stuk gemakkelijker. Voor uzelf en voor uw omgeving.


Samenvatting
Naast uw kwaliteiten als daadkracht en besluitvaardigheid is het vooral van belang om, door middel van uw gedrag, ervoor te zorgen dat uw kwaliteiten door anderen worden gezien en erkend. De beste voetballer van Ajax werd ooit verkocht, omdat zijn rode gedrag een averechts effect had op het team. Dat kan met u als rode leider ook zomaar gebeuren. In dit artikel staan een drietal concrete handvatten die uw effectiviteit binnen uw organisatie zullen vergroten. Aan u de uitdaging er iets mee te doen!


De blauwe leiderschasstijl

Ben ik een blauwe leider?
Wellicht bent u benieuwd of u een blauwe leider bent of van het blauwe leiderschapsgedrag veel in u heeft. Het beste kunt u dat toetsen aan uw eigen gevoel en uw persoonlijke gedachten. Want elk van de vier leiderschapsstijlen heeft heel specifieke reacties. Een blauwe leider (of gewoon iemand met blauw gedrag) houdt er de volgende gedachten op na:
waarom geen gedegen onderzoek, voordat ze iets zeggen?
ik zou graag vertellen wat ik denk, als ik de juiste woorden maar kan vinden
waarom hebben ze me niet meer informatie gegeven?
hoe kom ik onder die receptie uit?
Blauwe leiders kunnen makkelijk een stapje terug doen in het leven. De zaken van enige afstand bekijken en de emotie erbij uitschakelen. Ze hangen niet zo aan status. Ze hebben een heel sterk gevoel van integriteit en handelen daar ook naar. Ze zijn in crises dé rots in de branding, omdat ze ook onder hoge druk heel goed in staat zijn rustig en feitelijk te reageren.


Waarom bent u prettig als blauwe leider?
U bent een leider die niet over één nacht ijs gaat. U heeft uw informatie bij de hand en let scherp op de details. U houdt ervan de zaken goed te overdenken om zoveel mogelijk fouten tegen te gaan. Dat zorgt ervoor dat u geen overhaaste beslissingen neemt en dat u uw doelen ook vrij trefzeker kunt bereiken. U hoeft niet altijd haantje de voorste te zijn en zult niet op grond van uw positie zaken willen doordrukken. U heeft er geen moeite mee anderen in de schijnwerpers te laten staan omdat u uw rol op de achtergrond ook waardeert. U bent een ideale leider in situaties waarin sprake is van hoge druk en paniek. U bent als geen ander in staat in dat soort situaties uw kalmte te bewaren en te reageren op de informatie die u heeft of bij elkaar zoekt. Mensen die van ‘analyse en expertise’ en een terdege gedetailleerde en onafhankelijke aanpak houden zullen uw leiderschap vrij snel herkennen en erkennen. Voor hen bent u een rots in de branding, een leider om te volgen.


Waarom bent u niet prettig als blauwe leider?
U kunt erg defensief overkomen. Dat wordt mede veroorzaakt doordat u zulke hoge eisen aan uzelf stelt. U heeft geen prettig gevoel over u wanneer u details over het hoofd heeft gezien. Op mensen die u niet kent, kunt u erg stug overkomen. Ook op mensen die u, om welke reden dan ook, niet mag. Het meest lastige voor uw omgeving is de wijze waarop u uw ideeën onder woorden brengt. Het is voor anderen vaak lastig om u te volgen. Mensen in uw omgeving missen vaak een gevoel van warmte wanneer ze met u werken. U heeft meer oog voor ‘de zaak’ dan voor de mens. Door uw rationele manier van optreden bent u voor ‘gevoelsmensen’ soms afstandelijk en stug. Uw behoefte om alle details te kennen leidt ertoe dat u de neiging heeft om te blijven doorgaan met het verzamelen van informatie, voordat u een besluit neemt. Omdat u uw overdenkingen veelal voor uzelf houdt, kunnen anderen het gevoel hebben: ‘Waar is hij toch mee bezig?’. U heeft moeite met mensen die met veel flair hun verhaal doen, omdat u vindt dat dat vaak ten koste gaat van de inhoud. U krijgt lastig acceptatie mensen met extravert gedrag omdat zij uw houding en communicatie beschouwen als ‘saai’ en ‘pietluttig’.


Hoe kunt u als blauwe leider uw effectiviteit vergroten?
U zult het voorgaande stukje ongetwijfeld intensief gelezen hebben. Wat er staat bij ‘waarom
bent u geen prettige leider’ moet u niet opvatten als persoonlijke kritiek. Iedere leider heeft aandachtspunten waarmee hij of zij zijn of haar impact en invloed op anderen kan verbeteren en vergroten. En waardoor het leiderschap effectiever wordt. Er zijn drie zaken waarmee u al op korte termijn resultaten kunt boeken:
Neem bewust tijd voor mensen
Mensen hebben aandacht nodig van hun leider. Dat betekent niet dat ze altijd complimenten
willen hebben. Ze verwachten van een leider soms een luisterend oor voor hun persoonlijke beslommeringen en situatie. Geef ze die aandacht.


Neem eens wat risico
U heeft de neiging om alles tot in de kleinste details geregeld te willen hebben. Op zich is dat een goede eigenschap. Maar laat dat niet doorslaan. Houd niet alle beslissingen tegen omdat u persé eerst alles tot in detail op een rij wilt hebben. In sommige situaties is het verstandig eerst te handelen en al doende de details in te vullen. Anders loopt u het risico dat u onvoldoende daadkracht toont en er te weinig en/of te laat concrete zaken voor elkaar komen.


Zeg wat u denkt
Voor uw medewerkers is het heel lastig te raden welke overwegingen u in uw hoofd aan het maken bent. U heeft de neiging eerst alles overdacht te willen hebben, voordat u zaken communiceert. Het is voor uw omgeving heel prettig met u mee te kunnen denken, maar dan is het nodig dat u uw omgeving vertelt waar u met uw gedachten zit. Welke informatie u nog denkt nodig te hebben. Hoe de ander u daarbij kan helpen.


Samenvatting
Leiders met blauw gedrag zijn analytisch en gaan zeer terdege te werk. Ze houden van details en zullen er alles aan doen zo weinig mogelijk fouten te maken. Ze stellen zeer hoge eisen aan zichzelf. De effectiviteit van deze leiders kan worden vergroot door aan hun omgeving meer te vertellen waarover ze nadenken. Hun omgeving meer te betrekken bij hun denkproces. Ze zouden wat sneller moeten beslissen, ook wanneer nog niet alle informatie in kaart is gebracht. Ze zouden wat meer (persoonlijke) aandacht moeten schenken aan de medewerker als mens. Dat vergroot hun acceptatie als leider en de kans van slagen voor hun plannen.



Beter resultaat door ander leiderschapsgedrag

U heeft kennis gemaakt met vier verschillende leiderschapsstijlen. Veel managers zoeken naar wegen om meer uit hun mensen te halen. Het gedrag van uzelf en dat van uw mensen zijn daarbij belangrijke factoren. In dit artikel leest hoe u effectief kunt inspelen op het gedrag van anderen. Kijk eerst naar uw eigen gedrag. Wat voor type leider bent u? De meeste mensen laten een mix van gedrag zien maar in de meeste gevallen wordt u het best getypeerd door slechts één tot maximaal twee van de vier beschreven gedragstypes. Dat gedrag herkennen de mensen in uw omgeving het snelst en het meest. Neem uw eigen gedrag als uitgangspunt bij het lezen van dit artikel.

Per leiderschapsstijl wordt de samenwerking met de verschillende gedragstypologieën beschreven. U leest met welke gedragskleur u het beste kunt opschieten. Welke perceptie u heeft van de verschillende gedragstypologieën en welke emoties onderliggend zijn aan die andere gedragstypologie. Tot slot wordt per gedragstypologie beschreven wat u anders kunt doen in uw eigen gedrag, zodat u op een betere manier overkomt bij anderen. Met name doordat u beter en effectiever gaat communiceren met mensen die anders in elkaar steken dan u.









Tot slot
Gedrag is niet goed of slecht. U bent wie u bent. Zolang u zich maar realiseert dat anderen de wereld wel eens door een hele andere bril bekijken. Ieder gedrag heeft zijn sterke en minder sterke kanten. Het herkennen, erkennen en inspelen op mensen die ander gedrag vertonen dan uzelf, leidt tot een grotere acceptatie van u als leider. U bent daardoor beter in staat anderen in beweging te krijgen en uw doelen te realiseren.

Paul Schmidt

Geen opmerkingen:

Een reactie posten